Boilies – część 3

W poprzednich częściach omawialiśmy składniki i dodatki wchodzące w skład mieszanek oraz krok po kroku komponowaliśmy własny mix i wyliczaliśmy jego wartość odżywczą. W tym artykule chciałbym przybliżyć i opisać płynne składniki, które w połączeniu z suchą mieszanką tworzą ciasto do wyrobu kulek proteinowych.

Aromaty

Za pewne nikt z nas nie wyobraża sobie karpiowania bez ich używania pod jakąkolwiek postacią, czy to będzie czysty aromat przy produkcji ,,boilies”, dip lub booster. Na rynku zapachowym spotyka się aromaty syntetyczne, ekstrakty, wyciągi z roślin oraz identyczne z naturalnymi. W zależności od zastosowania aromatów do ich rozcieńczania używa się tzw. nośników (glikol propylenowy, glicerol, alkohol etylowy, triacetyna, olej, guma arabska, sól, maltodekstryna, woda). Standardowym i najczęściej stosowanym nośnikiem dla aromatów w płynie jest glikol. Aromat na tym nośniku jest bardzo dobrze rozpuszczalny i wytrzymały na wysokie temperatury. Większość aromatów spotykanych na rynku wędkarskim produkowana jest właśnie na jego bazie, jednak topowe ,,flavuory” do wyrobu kulek proteinowych zawierają połączenia kilku nośników co wyróżnia je z pośród zwykłych aromatów spożywczych i cukierniczych. W zależności od rodzaju i pochodzenia aromaty mimo tego samego stężenia mogą różnić się intensywnością woni. To co nas jednak najbardziej interesuje to odporność aromatu na obróbkę termiczną, czyli gotowanie lub parowanie (mniejsze straty aromatu). Kupując aromat należy najpierw zwrócić uwagę na jego dozowanie. Już przy zastosowaniu minimalnej dawki po ugotowaniu kulek ich zapach powinien być rozpoznawalny, ewentualnie bardziej wyraźny może pojawić się dopiero wtedy, gdy je wysuszymy i zapakujemy w woreczki foliowe. Jest to spowodowane tym, że podczas gotowania zawsze następują utraty i wypłukiwanie się aromatu z powierzchniowej warstwy kulek, która jest potem też dodatkowo wysuszana. Dopiero gdy szczelnie zapakujemy kulki zostaje wyrównany poziom wilgotności warstwy wewnętrznej z zewnętrzną.

Nie możemy też popadać w skrajność i kierując się własnym nosem przekraczać maksymalnej dawki w celu uzyskania intensywniejszej woni. Sensowniejszym rozwiązaniem będzie po prostu zastosowanie boostera i polanie nim kulek, natomiast chcąc ,,dopalić” kulki przynętowe użyjmy przeznaczonego do tego celu dipu. Wybierając rodzaj zapachu pamiętajmy, że podczas połowów nawet najdroższy i najlepszy aromat na nic się zda, gdy błędnie wytypujemy łowisko, w złym miejscu podamy przynętę, nie trafimy z taktyką nęcenia, czy też użyjemy nieodpowiedniego przyponu.

Słodziki

Kolejnym najczęściej używanym płynnym składnikiem jest słodzik. Najpopularniejszymi substancjami słodzącymi na rynku są cyklaminian sodu, sacharynian sodu, aspartam, taumatyna, neohesperydyna DC oraz acesulfam k. Ich słodkość jest od kilkuset do nawet kilku tysięcy razy mocniejsza od pospolitego cukru. Słodzik w płynie możemy zastąpić miodem, melasą lub np. cukrem pudrem. Ze swojej strony polecam jednak zastosowanie firmowego ,,sweetnera”. Dzięki dużemu stężeniu i co za tym idzie niewielkiemu dozowaniu, nie będzie on tak bardzo ingerował w strukturę i plastyczność ciasta. Natomiast jego tzw. nienaturalne pochodzenie wcale karpiom nie przeszkadza i nie ma też negatywnego wpływu na ilość brań.

Oleje

Mogą, ale nie muszą być koniecznie używane do wyrobu kulek, zależy to m.in. od składu mixu. Jeżeli mieszanka jest bogata w tłuste składniki to dodanie oleju może wręcz spowodować rozpadanie i kruszenie się ciasta w trakcie rolowania kulek. Natomiast latem w ciepłej wodzie stabilizują uwalnianie się z kulki substancji wabiących, a w trakcie całego sezonu stosowane w zamulonych łowiskach nie absorbują tak bardzo zapachów dna. Oprócz dostępnych na rynku wędkarskim olejów rybnych, warto jest też zwrócić uwagę na popularne oleje roślinne (słonecznikowy, kukurydziany, sojowy, arachidowy itp.) oraz tran, który możemy zakupić w aptece nawet o owocowym smaku.

Fish Oil Complex – olej rybny otrzymywany z łososia oraz z takich ryb jak pstrąg, makrela i śledź. Jest bardzo dobrym źródłem witamin lipofilnych, głównie witaminy A i D oraz E. Zawiera wiele makroelementów takich jak wapń, fosfor i magnez oraz pierwiastków śladowych jak selen, jod, fluor, żelazo, miedź i inne. Posiada wysoką zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), a w szczególności wielonienasyconych, długołańcuchowych z rodziny omega, czyli L-PUFA n-3. Należą do nich kwasy: EPA (eikozapentaenowy), DPA (dokozaheksaenowy), nie występują one w olejach roślinnych. Olej rybny jest bardzo wartościowym dodatkiem do mix-ów, podnosi wartość energetyczną, polepsza smak i zapach kulek proteinowych, zmniejsza lepkość ciasta. Można go również stosować jako dip, booster lub atraktor do zanęt sypkich. Dozowanie: 10-30 ml/kg

Cod Liver Oil – tran z wątroby dorsza to esencja najlepszych cech jakie może posiadać olej rybny. Delikatny zapach i krystaliczna czystość powoduje, że jest on Nr 1 w tej grupie. Możliwości jego zastosowania są dokładnie takie same, jak innych olejów rybnych, co czyni go bardzo uniwersalnym i superskutecznym naturalnym atraktorem. Cod Liver Oil to płynny dodatek z najwyższej półki, jak najbardziej wart swojej ceny. Dozowanie do 25 ml/kg mixu

Salmon Fish Oil – czysty olej łososiowy, zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe Omega 3 i NNKT oraz witaminy A,D,E. Spełnia rolę naturalnego atraktora, dzięki temu posiada szeroki zakres stosowania, można ,,dopalać” nim pellety, pasty, ziarna, zanęty sypkie oraz używać do nęcenia punktowego z materiałami PVA. Dozowanie: 10-30 ml/kg

0000000000000000000000000000000

Konserwant

Jeżeli ktoś szuka najlepszej alternatywy dla mrożenia kulek, to moim zdaniem powinien zdecydować się na stosowanie konserwantu. Jego użycie jest szczególnie wygodne w miesiącach letnich i w przypadku wyrobu większych ilości kulek. Nie znam jeszcze żadnego kolegi karpiarza czy mojego Klienta, którego namówiłem do użycia konserwantu, żeby z niego potem zrezygnował, a za powód podał słabsze wyniki czy zmniejszenie ilości brań. W tym przypadku podobnie się sprawa ma jak ze słodzikiem w płynie, karpiom on nie przeszkadza i co najważniejsze nie szkodzi, natomiast dla nas jego zastosowanie jest czystym komfortem.

Barwniki

Podobnie jak olej, w zasadzie nie są obowiązkowym płynnym składnikiem (występują również jak aromaty w formie proszkowej), ale ich dodatek pozwali na wyróżnienie naszych kulek i nadać im pożądaną barwę. Wygodniejsze w użyciu będą barwniki w płynie. Dozowanie barwników uzależnione jest od oczekiwanej barwy. Na początek warto jest zastosować minimalną dawkę podaną na etykiecie, następnie przez zmniejszanie lub zwiększanie dozowania będziemy mogli ,,regulować” intensywność koloru. Najczęściej stosowane barwniki to: pomarańczowy (żółcień pomarańczowa), żółty (tartrazyna), czerwony (czerwień koszenilowa), zielony (zieleń cukrowa), niebieski (błękit brylantowa), brązowy (karmel amoniakalno-siarczynowy), czarny (czerń brylantowa), biały (biel tytanowa).

W płynie występują też różnego rodzaju dodatki na bazie aminokwasów, witamin, wyciągów i innych substancji o charakterze płynnych pokarmów. Ich zadaniem jest podniesienie walorów odżywczych oraz wzbogacenie kulek proteinowych w niezbędne dla ryb składniki pokarmowe.

Robin Red – płynny pokarm produkowany z oryginalnego już wręcz legendarnego atraktora Robin Red firmy Haith’s. O jego skuteczności nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Charakterystyczny zapach z magiczną siłą przyciąga i pobudza karpie do żerowania, natomiast intensywny czerwony kolor oraz doskonała rozpuszczalność w wodzie to największe atuty naszego liquidu Robin Red. Dozowanie: 20-60 ml/kg mixu

Pure Liver – płynny ekstrakt z wątroby w najczystszej postaci jest uważny za jeden z najlepszych naturalnych atraktorów, który przyczynił się do połowu wielu rekordowych karpi. Pure Liver w niesamowity sposób wspomaga przemianę materii u ryb, co przekłada się na ich częstsze i bardziej intensywne żerowanie. Jest bogaty w wolne aminokwasy i witaminy (B-12). Podobnie jak inne płynne pokarmy może być stosowany do wyrobu kulek proteinowych lub jako dip, booster czy dodatek do stick/spod mixu. Dozowanie: 20-60 ml/kg mixu

Amino Krill – skoncentrowany naturalny liquid skorupiakowy uzyskiwany z kryla arktycznego, bardzo odżywczy i bogaty w aminokwasy, minerały, witaminy oraz kwasy DHA i sole mineralne. Amino Kryl ma ciemny brązowy kolor i wyraźny zapach, jest gęsty i świetnie rozpuszcza się nawet w zimnej wodzie. Oprócz klasycznych zastosować płynny pokarm z kryla może być również używany jako jeden ze składników past zanętowo/przynętowych wykonywanych z rybnych pelletów lub mixów na kulki proteinowe bazujących na mączkach rybnych i skorupiakowych. Dozowanie: 20-60 ml/kg mixu

Scottish Salmon – hydrolizowany wyciąg ze świeżych szkockich łososi jest bardzo skutecznym płynnym pokarmem zawierającym wolne aminokwasy, które są wytwarzane przez dodanie enzymów. Ze względu na zawartość rozpuszczalnych w wodzie protein rybnych Scottish Salmon posiada bardzo szerokie zastosowania zarówno jako dodatek do wyrobu kulek proteinowych, jak również skuteczny dip, booster czy atraktor do przygotowania stick mixu lub spod mixu. Dozowanie: 20-60 ml/kg mixu

Green Lipped Mussel – GLM czyli zielony małż nowozelandzki jest dla karpi w 100% naturalnym źródłem pożywienia i jednym z najbardziej uniwersalnych oraz efektywnych atraktorów na rynku. Jego dodatek podniesie skuteczność każdego mixu na kulki proteinowe jak również wszelkiego rodzaju gotowych zanęt, stick/spod mixów, pelletów czy przynęt haczykowych. Podobnie jak nasza cała seria Natural Liquid Food płynny pokarm GLM jest również bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie, dzięki czemu może być z powodzeniem stosowany w trakcie całego sezonu karpiowego. Dozowanie: 20-60 ml/kg mixu

Fishamino Complex – płynny dodatek aromatyczno-smakowy wzbogacający każdego rodzaju mieszanki bazowe, polecany szczególnie do wyrobu kulek proteinowych przeznaczonych do wcześniejszego nęcenia i do łowienia w łowiskach komercyjnych lub poddanych dużej presji wędkarskiej oraz  na zawody. Oprócz podniesienia walorów odżywczych kulek dodatkowo nadaje im określoną nutę zapachową. Fishamino jest również bardzo wartościowym składnikiem dipów i boosterów, które można w łatwy sposób stworzyć we własnym zakresie używając do tego celu naszego Dip/Booster Base. Dozowanie 20-40 ml/kg mixu

Zajmiemy się teraz przygotowaniem płynnej bazy. Podstawą przy wyrabianiu ciasta z suchej mieszanki są jaja, ewentualnie albumina lub inne proszki jajeczne rozpuszczone w wodzie. W przypadku zastosowania świeżych jaj należy pamiętać, że wyjęte prosto z lodówki mają obniżone właściwości organoleptyczne. Dlatego też przed użyciem trzeba pozostawić je na około 1 godzinę w temperaturze pokojowej, po czym można wbić jaja do naczynia nawet razem ze skorupkami. Natomiast do przygotowania albuminy będziemy potrzebować letniej wody, gdyż w zimnej trudniej się rozpuszcza. Do gotowej płynnej bazy dodajemy dopiero aromat, słodzik, barwnik, olej, konserwant itp. oraz dodatki w proszku dozowane w małych ilościach takie jak: ekstrakty, betaina, wzmacniacze smaku i zapachu, po czym wszystko mieszamy do uzyskania jednolitego płynu.

Zestaw do przygotowania płynnych składników

 Jajka czy albumina, oto jest pytanie ?

Stopniowe przygotowanie płynnych składników

Pełnołuski wielbiciel aromatycznych ,,boilies”

Jeżeli potrafimy już przygotować część płynną oraz skomponować własny mix, możemy przystąpić do wyrobu większych ilości kulek proteinowych. Wyrabianie ciasta, formowanie wałków, rolowanie kulek, gotowanie-parowanie, suszenie i przechowywanie kulek proteinowych, o tym w 4 i 5 części.

Autor: Marcin Krajewski

Artykuł można również przeczytać w kwartalniku Karp Max 4/2009